De Glorious Revolution: Een Monumentale Verandering voor de Engelse Monarchie en het Ontstaan van een Parlementaristisch Stelsel

Het jaar 1688 staat in de geschiedenisboeken gegrift als het jaar van de “Glorious Revolution”, een gebeurtenis die de machtstructuur van Engeland drastisch veranderde. Deze revolutionaire omwenteling, zonder bloedvergieten en met een bijna onvoorstelbare rust, markeerde het einde van het absolute koningschap en het begin van een constitutionele monarchie met een krachtig parlement.

De Glorious Revolution is nauw verbonden met de naam James II, een katholieke koning die door zijn protestantse onderdanen werd gezien als een bedreiging voor de Engelse kerk. James II’s pogingen om zijn katholieke geloof te promoten en zijn autoritaire heerschappij te versterken, ontlokte steeds meer weerstand bij de parlementariërs en de Britse bevolking.

Een Controversiële Koning:

James II was een complex figuur. Hij was intelligent en bezorgd over het welzijn van zijn onderdanen, maar zijn fanatieke geloof en onverzettelijkheid leidden tot conflict. Zijn pogingen om katholieke officieren te benoemen in het leger en de tolerantie voor katholieken te vergroten stuitten op veel weerstand.

De geboorte van James Francis Edward Stuart, een zoon die erfgenaam zou worden, was de druppel die de emmer deed overlopen. De angst dat Engeland een katholieke dynastie zou krijgen, leidde tot paniek onder protestanten.

Willem van Oranje:

In deze woelige tijden kregen Willem van Oranje, de stadhouder van de Nederlandse Republiek, en zijn vrouw Mary, de oudste dochter van James II, steun van prominente Engelse parlementariërs. Zij wilden een einde maken aan het absolute koningschap en een constitutionele monarchie instellen met beperkte macht voor de koning.

Willem van Oranje, bekend om zijn militaire succesen en diplomatieke vaardigheden, landde in november 1688 met een leger in Engeland. De populariteit van Willem bij de Engelse bevolking was enorm. James II werd gedwongen te vluchten naar Frankrijk en liet zijn koninkrijk achter zonder enige noemenswaardige tegenstand.

De Consequenties:

De Glorious Revolution had verregaande gevolgen voor Engeland en de wereld:

• Constitutionele Monarchie: De macht van de monarch werd beperkt door het parlement, wat leidde tot een constitutionele monarchie. De “Bill of Rights” uit 1689 garandeerde burgerrechten zoals vrijheid van godsdienst en het recht om een petitie in te dienen bij de koning.

• Parlementaire Suprematie: De Glorious Revolution versterkte de positie van het parlement. Het parlement werd verantwoordelijk voor de wetgeving, belastingen en andere belangrijke staatsonderwerpen.

• Religieuze Tolerantie (met uitzondering): De Glorious Revolution leidde tot een toename van religieuze tolerantie, hoewel katholieken nog steeds werden uitgesloten van hoge ambten in de overheid en het leger.

Een Eertijdse Revolutie:

De Glorious Revolution wordt vaak beschouwd als een “eertijder revolutie” omdat ze weinig geweld gebruikte. Het succes van de revolutie hing af van de steun van het Engelse volk, die Willem van Oranje zagen als een redder. De revolutionaire gebeurtenissen legden de basis voor een stabiele en democratische staat, die uiteindelijk zou uitgroeien tot de grootste mogendheid ter wereld.

Een Historisch Standpunt:

De Glorious Revolution blijft een belangrijk onderwerp voor historici. Er wordt nog steeds gediscussieerd over de rol van verschillende actoren, de langetermijn-gevolgen van de revolutie en de mate waarin ze werkelijk “glorious” was.

De revolutionaire gebeurtenissen in Engeland tijdens de late 17e eeuw hadden een enorme impact op de geschiedenis van het land en de wereld. De Glorious Revolution markeerde een belangrijke stap in de richting van democratie en constitutionele regering.